2_1_49 కందము వోలం - వసంత

కందము

పరికించుచు బాహాభ్యం
తర జనములవలన సంతతము నిజరక్షా
పరుఁ డవయి పరమహీశుల
చరితము వీక్షింతె నిపుణచరనేత్రములన్

(శత్రువులనుంచి నిన్ను నువ్వు రక్షించుకుంటూ, గూఢచారుల ద్వారా వారి ప్రవర్తనను గమనిస్తున్నావు కదా!)

2_1_48 కందము వోలం - వసంత

కందము

వలయు నమాత్యులుఁ జుట్టం
బులు మూలబలంబు రాజపుత్త్రులు విద్వాం
సులు బలసియుండ నిచ్చలుఁ
గొలువుండుదె లోక మెల్లఁ గొనియాడంగన్

(నీకు ఇష్టమైనవారు ఆసీనులై ఉండగా రోజూ కొలువుదీరుతున్నావు కదా!)

2_1_47 సీసము + ఆటవెలది వోలం - వసంత

సీసము

ఆయంబునందు నాలవ భాగమొండె మూఁ
  డవ భాగమొండె నం దర్ధమొండె
గాని మిక్కిలి సేయఁగాదు వ్యయంబని
  యవధరించితె బుద్ధి నవనినాథ !
యాయుధాగారధనాధ్యక్ష్యములయందు
  వరవాజి వారణావళులయందు
బండారములయందుఁ బరమ విశ్వాసుల
  భక్తుల దక్షులఁ బంచితయ్య

ఆటవెలది

గురుల వృద్ధ శిల్పివరవణి గ్భాంధవ
జనుల నాశ్రితులను సాధుజనులఁ
గరుణఁ బేదఱికము వొరయకుండఁగఁ బ్రోతె
సకలజనులు నిన్ను సంస్తుతింప

(ఆదాయంలో సగానికి మించి ఖర్చుచేయకూడదని గ్రహించావు కదా! ముఖ్యమైన ఉద్యోగాలలో సమర్థులను నియమించావు కదా! ప్రజల్ని దయతో పోషిస్తున్నావు కదా!)

2_1_46 కందము వోలం - వసంత

కందము

కృత మెఱిఁగి కర్త నుత్తమ
మతుల సభల సంస్తుతించి మఱవక తగు స
త్కృతి సేయుదె కృత మెఱిఁగెడు
పతియె జగజ్జనుల నెల్లఁ బరిపాలించున్.

(మేలు చేసిన వారిని గుర్తిస్తున్నావు కదా!)

2_1_45 కందము వోలం - వసంత

కందము

పంగుల మూకాంధుల విక
లాంగులను నబాంధవుల దయం బ్రోతె భయా
ర్తుం గడిఁది శత్రునైనను
సంగరరంగమునఁ గాతె శరణం బనినన్.

(కుంటివారిని, మూగవారిని, గుడ్డివారిని, వికలాంగులను, అనాథులను దయతో పోషిస్తున్నావు కదా! శరణుకోరితే శత్రువును కూడా కాపాడుతున్నావు కదా!)

2_1_44 కందము వోలం - వసంత

కందము

హీనులగు కర్షకులను
భూనుత! ధాన్యంబు బీజములు వణిజులకున్
మానుగ శతైకవృద్ధి న
నూనముగా ఋణము లిత్తె యుత్తమబుద్ధిన్.

(పేద రైతులకు విత్తనాలూ, వర్తకులకు నూటికి ఒక రూపాయి వడ్డీ వంతున అప్పులూ ఇస్తున్నావు కదా!)

2_1_43 కందము వోలం - వసంత

కందము

ధరణీనాథ భవద్భుజ
పరిపాలితయైన వసుధఁ బరిపూర్ణములై
కర మొప్పుచున్నె చెఱువులు
ధరణి కవగ్రహభయంబు దనుకక యుండన్.

(రాజా! నీ రాజ్యంలోని చెరువులు అనావృష్టి భయంలేకుండా నిండుగా ఉన్నాయి కదా!)

2_1_42 కందము వోలం - వసంత

కందము

చోర భయ వర్జితముగా
ధారుణిఁ బాలింతె యధికధనలోభమునం
జోరుల రక్షింపరుగా
వారలచే ధనముగొని భవద్భృత్యవరుల్.

(రాజ్యంలో దొంగల భయం లేకుండా పాలిస్తున్నావు కదా! నీ సేవకులు దొంగల దగ్గర డబ్బు పుచ్చుకొని వాళ్లని రక్షించటం లేదు కదా!)

2_1_41 కందము వోలం - వసంత

కందము

ధనలుబ్ధుల మ్రుచ్చులఁ గూ
ర్పని వారలఁ బగఱవలని వారల ధృతి చా
లని వారల దుర్జనులం
బనుపవుగా రాజకార్యభారము దాల్పన్.

(రాజకార్యాలకు చెడ్డవారిని పంపటం లేదు కదా!)